Met de start van het nieuwe jaar, denken mensen aan voornemens zoals : gezonder leven, minder snoepen, stoppen met roken, … Het is echter ook hét moment om controle over je huishoudbudget te verwerven. Een kalenderjaar dat start, leent zich uitstekend om zicht te krijgen op in- en uitgaande geldstromen en om meer te sparen. Om dan te kunnen genieten.
Wat is het voordeel van controle over je huishoudbudget?
Heb je ook wel eens het gevoel dat je steeds spaargeld moet terug naar de zichtrekening storten omdat er meer uitging dan binnenkwam? Of dat er gewoon nooit spaargeld is?
Ik leerde de voorbije jaren dit om te draaien. In plaats van achteraf putjes toe te dekken, gingen we vooraf kleine hoopjes opbouwen, met een titel. Dit kon enkel doordat ik wist wat we voor wat uitgaven.
Door bij te houden en zo controle over je huishoudbudget te hebben. Zonder in te boeten, was er geld voor extraatjes en uitgaven. Hieronder leg ik uit hoe en eerder schreef ik er ook al over. Ik deel ook mijn eigen xls.
Stappenplan voor meer controle
1. Lijst op wat binnenkomt
Ga na wat de jaarlijkse en maandelijkse inkomsten zijn van je huishouden. Bekijk wanneer wat binnenkomt en zoek een ritme. Misschien is dat bij jou maandelijks ongeveer hetzelfde, dat is het makkelijkst.
Als het sterk varieert, is het aan te raden om daar toch een soort maandelijks vast inkomen uit te halen. Veel van de uitgaven zijn immers ook op maandbasis en zo voorkom je pieken en dalen in je financiële stromen.
2. Hou alles bij
Probeer om alle uitgaven in te schatten. Daarom dat januari ideaal is om te starten om controle over je huishoudbudget te verwerven. Start nu en je zal zoveel bijleren.
Hiervoor kan je een online tool, budgetplanner, xls of ouderwets schriftje gebruiken. Experimenteer en leg jezelf de discipline op om dit bij te houden. Vergeet niet: het duurt gemiddeld twee maanden om jezelf een nieuwe gewoonte aan te leren dus heb geduld.
In deze link vind je een lijstje van handige apps. Zelf doe ik het met een schriftje voor het maandbudget en neem ik het eens per maand over naar mijn eigen xls. Ik volg daarbij het principe van Ynab. Zelf noem ik dat mijn potjes. Daarover hieronder meer.
3. Deel op in categorieën binnen je huishoudbudget
Geef elke uitgave nu een benaming. Probeer te mikken op volgende hoofd- en subcategorieën:
- Vaste jaaruitgaven, eenmalig (belastingen, verzekeringen, reisbudget, zomerkampen, …)
- Vaste maanduitgaven (nutsvoorzieningen, poetsdienst, verzekeringen, …)
- Variabele uitgaven (per maand): supermarkt, uitgaan, kinderen, …
Nu komt de truc.
4. Voorbereiden op uitgaven
Als je nu weet wat er jaarlijks in totaal binnenkomt en ongeveer wat buitengaat, kan je gaan opknippen voor elke categoerie. Ik doe dit in maanden.
Per maand gaat er dus een aanzienlijk bedrag aan de kant voor een hele reeks uitgaven die niet noodzakelijk die maand plaatsvinden. Ik zet dat op aparte rekeningetjes. Ofwel doe je dit in je xls, ofwel in een app. Zelf heb ik een reeks spaarrekeningen hernoemd.
Op de eerste van de maand wordt de gezinsrekening bijgevuld vanaf onze eigen persoonlijke zichtrekening. Dus dan staat er een startbedrag op. Onmiddellijk vertrekken er doorlopende opdracht voor de potjes.
Zo gaat er dus bij ons elke maand een bedrag af voor:
- aankopen kledij kinderen bij nieuw seizoen
- onroerende voorheffing
- jaarlijks terugkerende kleinere kosten zoals belastingen, onderhoud ketel, de lidgelden allerhande, zomerkampen, …
- en tot voor kort ook voor de jaarkost van de privéwagen
- maar ook voor een extra spaarpot als reserve
- en voor de grote zomerreis
In mijn bankapp heb ik dus een reeks spaarrekeningen met kleinere saldo’s. Die noemen ook respectievelijk zo: aankopen kids, provisies, auto, reservepot, zomerreis 2022, … Doe worden de eerste bijgevuld.
Is er dan een uitgave, bijvoorbeeld een factuur of een uitgave in een kleerwinkel, dan noteer ik dat. Op het einde van de maand komen die “extra” uitgaven, dus alles wat bovenop het gewone huishouden wordt uitgegeven, apart. Dan stort ik vanaf de respectievelijke spaarrekeningen die sommetjes terug over naar de zichtrekening. Een nieuwe jas voor de jongste? 100 euro van “aankopen kids” naar de zichtrekening. Het geplande onderhoud aan de CV? Van de rekening “provisies” keert die som terug naar de zichtrekening. Op de laatste van de maand wordt die zichtrekening trouwens automatisch op nul gezet door een spaaropdracht naar de “reservepot”. De eerste van de maand wordt die weer bijgevuld.
Het is in feite een vestzak broekzak idee: per maand gaat er een groter deel van het inkomen aan de kant maar dan moet je niet meer bijstorten.
Extra’s zijn dus echte extra’s want bijvoorbeeld vakantiegeld is niet nodig om een putje toe te dekken.
De aanslag van de onroerende voorheffing, net bij de start van het nieuwe schooljaar? Het staat gewoon al klaar!
Is de afrekening van de elektriciteitsfactuur een tegenslag? Dan kan er van de reserve genomen worden. Omgekeerd zal een financiële meevaller naar de reservepot gaan of gebruikt worden om jezelf es een extraatje te gunnen.
Kortom: door vooraf te gaan voorbereiden heb je echte controle over je huishoudbudget.
Evaluatie is de sleutel in een goed huishoudbudget
Als je dit lange tijd volhoudt, bijschaaft en evalueert, zal je steeds beter worden in het systeem. Je zal na een tijdje, heb geduld, merken dat je echt controle over je huishoudbudget leert te hebben en dat er ruimte komt. Ruimte in je hoofd en in je budget.
Neem dus de tijd en evalueer. Het lukt je heus wel.
Je moet ook elk jaar alles durven evalueren. Elk jaar verandert er el iets aan je situatie.
De sleutel om te sparen en om evenwicht in het gezin te hebben
Zelf hebben wij ons inkomen nog op een eigen rekening en storten we bij naar de gemeenschappelijke rekening. Ik vind dat belangrijk om financiële onafhankelijkheid te behouden.
Evalueer dus ook het niet-financiële. Bijdragen in het huishoudbudget is niet alleen in euro. Werk jij of je partner tijdelijk minder, dan moet daar iets tegenover kunnen staan. Bespreek dit. Is er een groot verschil in inkomen en/of ook in de taken van het huishouden, dan moet dit ook zichtbaar zijn in het huishoudbudget. Vrouw of man, fulltime of halftijds, manager of bediende: als koppel sta je samen in voor het huishouden en voor de controle over je huishoudbudget en dus moet je ook het niet-geldelijke (tijd, taken) mee laten tellen.
In de xls hieronder vind je een voorbeeld van maand- en jaarbudgettering. Uiteraard gaf ik er fictieve getallen in. Ook zal je hem moeten personaliseren want elk huishoudbudget is anders en elk huishouden ook. Neem het als een startbasis voor controle over je huishoudbudget en modelleer het naar je eigen wensen.
Je vindt er ook een vergelijkingspagina voor beide partners. Zo zie je hoeveel jullie elk overhouden, als jullie nog een eigen rekening houden. En eerlijk? Ik vind dat het meest romantische dat er is, aparte rekeningen. Het gaat over elkaar iets gunnen, je onafhankelijkheid kunnen houden… en een cadeautje kunnen kopen zonder dat je partner het al ziet op zijn of haar app.
Veel succes gewenst!
